Waarom WETEN niet hetzelfde is als DOEN

Hoe breng je iemand of een organisatie van weten naar doen? Als we dat goed zouden beheersen als SHE professionals, dan werd ons vak een stuk eenvoudiger.

We ervaren allemaal dat we als mens niet altijd direct ons gedrag gaan aanpassen als we weten dat iets goed of juist niet goed voor ons is. Voorbeelden te over: COVID-19, gezond eten en overgewicht, gebruik van de telefoon in de auto, gebruik van gehoorbescherming en handschoenen in de fabriek etc.. Daar is meer voor nodig.

Wat is er dan nodig? Ik heb geen panklaar recept, maar wel een aantal tips en inzichten van experts die ervoor kunnen zorgen dat de informatie die telt blijft hangen:

Herhalen, herhalen, herhalen

Volgens ‘Van weten naar doen’ van Paul J. Meyer en Dick Ruhe kun je mensen van weten naar doen brengen door 3 dingen te doen:

1 Het is beter weinig vaker te leren dan veel in een keer. Regelmatige gespreide herhaling is de sleutel.

2 Zorg dat mensen luisteren met een positieve instelling. Ook hierbij zit het geheim weer in de herhaling. Als we iets 6 maal aangeboden krijgen gaan we van afwijzing, weerstand, gedeeltelijk acceptatie, volledige acceptatie, gedeeltelijke verwerking (zelf gebruiken/toepassen) naar volledige verwerking

3 Volg het geleerde op. Vertellen, laten zien, laten doen, vooruitgang prijzen/corrigeren, vertellen, laten zien, laten doen, vooruitgang prijzen/corrigeren etc etc

Dit laatste vergt dat de leidinggevenden opvolging geven aan een training of toolbox die gegeven is, door het geleerde te herhalen tijdens vergaderingen bijvoorbeeld of bij bezoeken aan de werkplaats.

Dit sluit aan bij wat ik leer in mijn opleiding bij de Behavior Change Academy:

Er is een duidelijk verschil tussen voorlichting geven en competentie verhogen

Voorlichting geven betekent vooral vertellen wat er mag en niet mag en – als het meezit – waarom. Als je wilt dat mensen hun gedrag gaan aanpassen door hun competentie te verhogen is het essentieel dat mensen het vertrouwen hebben dat ze het nieuwe gedrag kunnen vertonen. Daarbij hoort daarom uitleggen HOE iets gedaan moet worden en niet alleen WAAROM. Dus laat een filmpje zien – of nog liever live – dat uitlegt  hoe je een veiligheidsharnas moet aantrekken en leg niet alleen uit dat het dragen van een veiligheidsharnas verplicht is en waarom het belangrijk is dat het veiligheidsharnas goed wordt bevestigd.

Interactie zorgt ervoor dat je publiek iets beter onthoudt. Gebruik Kahoot of Mentimeter tijdens een toolbox, lok discussies uit, zorg dat mensen vragen stellen, discussiëren en meedenken.

Mogelijk heb je ook met weerstand te maken

Als iemand niet van weten naar doen gaat, kan dat ook met weerstand te maken hebben. Dat kan inhoudelijk zijn (geen vertrouwen in de boodschap of de boodschapper, onzeker of het gaat werken) maar ook te maken hebben met het feit dat het doen dat je met het weten wilt bereiken, voelt als een inbreuk op iemands autonomie. Ik wil geen mondkapje, gehoorbescherming of handschoenen dragen en ik wil niet stoppen met bellen in de auto. In dat geval kan het laten zien van een introductiefilm met impact over het onderwerp, bijvoorbeeld over de soms desastreuze gevolgen van het gebruik van de telefoon in de auto, helpen om deze weerstand te verminderen. Meestal is er meer nodig om daarna ook een blijvende gedragsverandering te veroorzaken (bijvoorbeeld commitment van de mensen zelf, competentie verhogen, omgeving aanpassen etc.)

Wat is de sociale norm?

Er is een duidelijk verschil tussen de norm die opgelegd wordt, dus wat hoort (de regel maar ook de ongeschreven regel) en de norm die in de praktijk gevolgd wordt. De laatste bepaalt meestal het gedrag. Dus als gehoorbescherming verplicht is maar niemand draagt het dan is niet dragen de sociale norm. Mensen kijken sterk naar wat andere mensen om hen heen doen en laten zich bewust of onbewust daardoor leiden. In dat geval is het weten dat je zonder gehoorbescherming later mogelijk doof wordt, waarschijnlijk niet genoeg zijn om tot doen te leiden.

En tot slot, vergeet de omgeving niet!

Werkt de omgeving mee om het weten naar doen om te zetten? Maken we het nieuwe gedrag zo gemakkelijk mogelijk? Zijn de middelen beschikbaar? Is er een duidelijke beleid dat afgestemd is tussen de afdelingen? Kun je bijvoorbeeld ergens aanlijnen met je valharnas zonder te gaan slingeren? Geeft het MT het goede voorbeeld? Zijn er pictogrammen of borden die aan het gedrag herinneren?

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *